Deborah

"Deborę" pisałem z miłością i trwogą. To była moja piętnasta książka. Pierwsza bezwstydna. Nie unikałem drastyczności. Nie myślałem o krytykach literackich. Wydałem ją w 1991 roku, żeby zapłacić za czynsz. Przez "znajomych znajomych" odnalazł mnie w Krakowie Ryszard Brylski, reżyser z Łodzi. Wrócił z Nowego Jorku, gdzie robił filmy reklamowe i reportaże" - mówił Marek Sołtysik o genezie powstania "Deborah". Debiutancki film Brylskiego jest jednak tylko po części adaptacją powieści. Wcześniej w Chińskiej Dzielnicy Nowego Jorku reżyser usłyszał od starego rabina opowieść o okupacyjnej miłości Polaka i Żydówki. Pisząc scenariusz swobodnie mieszał wątki z książki Sołtysika i historii rabina.

Akcja filmu toczy się w małym, prowincjonalnym miasteczku w lecie 1939 roku. Mieszka tu znany malarz Marek Wawrowski wraz rodziną. Zniechęcony do wielkomiejskiego życia artysta pracuje w miejscowym kościółku nad renowacją renesansowych fresków. Pewnego dnia w posiadłości Wawrowskich zjawia się niespodziewanie Kuba Burstin, oficjalnie znany aktor i lew salonowy, nieoficjalnie kochanek żony Marka. Kuba przywozi ze sobą dwie urodziwe kuzynki. W ten sposób dochodzi do pierwszego spotkania Wawrowskiego i Debory. Między malarzem a młodziutką Żydówką z prawniczej rodziny niemal od razu wybucha gorący, namiętny romans. Artysta zafascynowany dziewczyną z trudem zachowuje pozory dobrego męża i ojca. Niebawem żona Wawrowskiego, która źle znosi pobyt na prowincji, razem z synkiem wyjeżdża do Zakopanego. Teraz Marek i Debora mogą się widywać bez przeszkód. Lato wszakże szybko się kończy i na drodze ich uczucia staje wybuch wojny.

Film Ryszarda Brylskiego miał premierę zaledwie kilka dnia po "Wielkim Tygodniu" Andrzeja Wajdy, utworze o podobnej tematyce, osadzonym w podobnych realiach. O ile jednak u twórcy "Ziemi obiecanej" temat holocaustu jest nader istotny i pierwszoplanowy, o tyle w "Deborah" stanowi tragiczne, ale tylko tło. Na pierwszy plan wybija się zdecydowanie wątek szalonej, obfitującej w erotyczne uniesienia, miłości Wawrowskiego i Debory. W rolę żydowskiej dziewczyny wcieliła się z powodzeniem Renata Dancewicz. "Debora jest dla mnie najbliższą postacią spośród tych, które zagrałam. To rola dramatyczna, ekspresyjna, a nie jakaś ozdóbka..." - mówiła po premierze filmu aktorka. Partneruje jej Olgierd Łukaszewicz, który początkowo nieco obawiał się, czy zdoła przezwyciężyć "barierę wrażliwości" podczas bardzo śmiałych scen erotycznych. Aktorowi udało się wykreować wiarygodny portret dojrzałego mężczyzny, niespodziewanie ulegającego sile namiętności, prowadzącej do szaleństwa.

 Informacje o filmie