Kalendarium roku 1939

Styczeń 1939

• 5 styczeń
  • Adolf Hitler przedstawił ministrowi spraw zagranicznych, Józefowi Beckowi, propozycję przyłączenia W. M. Gdańska do III Rzeszy.

• 14 marzec
  • Odwołany z urzędu szef autonomicznego rządu Słowacji proklamował niezależność kraju i oddał się pod opiekę Rzeszy Niemieckiej.
• 15 marzec
  • Oddziały niemieckie wkroczyły do Pragi. Utworzenie protektoratu Czech i Moraw.
• 17 marzec
  • Przybycie na Westerplatte pierwszego rzutu żołnierzy z 2. Dywizji Piechoty Legionów z Kielc pod dowództwem por. Leona Pająka (23 żołnierzy).
• 21 marzec
  • Ribbentropp oświadczył Lipskiemu, że Niemcy będą dochodzić swych praw do Gdańska nawet w drodze konfliktu zbrojnego.
• 22 marzec
  • W nocy zarządzono stan ostrego pogotowia na Westerplatte w związku z zajęciem przez Niemców litewskiego portu w Kłajpedzie.

• 3 kwiecień
  • Adolf Hitler podpisał rozkaz o rozpoczęciu przygotowań do wojny z Polską (Fall Weiss).
• 28 kwiecień
  • W przemówieniu wygłoszonym w Reichstagu Hitler wypowiedział pakt o nieagresji z Polską. Wzrost napięcia w Gdańsku. Gdańscy hitlerowcy nie ukrywają już dążeń przyłączenia Gdańska do Rzeszy. Fuhrer zerwał niemiecko-brytyjskie porozumienie morskie z 1934 roku.

• 5 maja
  • Przemówienie Becka w Sejmie. Stanowczo odmówił niemieckim żądaniom przyłączenia Gdańska do Niemiec.
• 22 maja
  • Podpisanie przez Niemcy i Włochy "paktu stalowego" o wzajemnej pomocy.

• 7 czerwca
  • Podpisanie w Berlinie niemiecko-estońskiego i niemiecko-litewskiego paktu o nieagresji.
• 17 czerwca
  • Joseph Goebbels wygłosił pełne pogróżek pod adresem Polski przemówienie w Wolnym Mieście Gdańsku.

• 23 sierpnia
  • Podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow między III Rzeszą a ZSRR.
• Na stacji Troyl (obecnie Gdańsk-Przeróbka) Niemcy zatrzymali wagon z materiałami wojskowymi dla Westerplatte.
• 25 sierpnia
  • Do Gdańska przypływa z kurtuazyjną wizytą pancernik szkolny "Schleswig-Holstein".
• Wieczorem wstrzymano rozkaz o rozpoczęciu wojny z Polską w dniu 26 sierpnia o godzinie 04:30.
• Jednostki Straży Granicznej odparły zbrojnie napaść na tunel jabłonkowski i stację Mosty. Starcie sprowadzone do ram dyplomatycznego incydentu, wynikło z odwołania przez Hitlera pierwotnego ataku na Polskę.
• 28 sierpnia
  • Dywersanci niemieccy wysadzili w powietrze dworzec kolejowy w Tarnowie. Liczne akcje dywersyjne wzdłuż całej granicy, mordy na Polakach i podpalenia.
• 29 sierpnia
  • Niemieckie ultimatum wobec Polski.
• 31 sierpnia
  • Prowokacja w Gliwicach.

• 1 września
  
• Wybuch wojny polsko-niemieckiej. Jednocześnie z Niemcami ruszyła przeciw Polsce słowacka Armia Polowa Bernolak.
• 4:34 - 3. eskadra 1. pułku bombowców nurkowych por. Bruno Dilleya zbombardowała przyczółki mostu kolejowego w Tczewie.
• 4:42 rano I dywizjon 76 pułku Luftwaffe bombowców nurkowych imienia Immelmanna, pod dowództwem kapitana Waltera Siegela rozpoczął bombardowanie Wielunia.
• 4:45 niemiecki pancernik szkolny Schleswig-Holstein rozpoczął ostrzeliwanie Polskiej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Niemcy dwukrotnie bez powodzenia szturmują Westerplatte.
• W Wolnym Mieście Gdańsku toczyły się walki o budynek Poczty Polskiej na placu Heweliusza. Po 14 godzinach walk, gdy atakujący Niemcy podpalili budynek miotaczami ognia, polscy pocztowcy skapitulowali.
• 7:00 ginie pod Krakowem pierwszy polski lotnik, kpt. Mieczysław Medwecki, as wyższego pilotażu, dowódca 2. Dywizjony III Pułku Lotniczego, działającego w składzie Armii "Kraków", zestrzelony na swoim P-11c podczas startu z lotniska Balice przez Franka Neubarta z 2 pułku "Stukasów" "Immelmann".
• 7:30 pierwsze zestrzelenie odniósł ppor W. Gnyś - zestrzelił dwa bombowce Do 17E.
• Rozpoczęła się bitwa pod Mławą.
• Wołyńska Brygada Kawalerii stoczyła pod Mokrą bitwę z niemiecką 4 Dywizją Pancerną niszcząc około 70 czołgów wroga.
• Dwa szwadrony 18. pułku ułanów dokonały szarży pod Krojantami - kontrataku w szyku konnym na tyły niemieckiej 20. Dywizji Zmotoryzowanej.
• Od rana trwa bombardowanie Pucka, Tczewa, południowej Wielkopolski, Częstochowy, Krakowa, Górnego Śląska, Gdyni, Pucka, Helu. Około godziny 18.00 niemieckie bombowce Ju-87 zaatakowały stawiacz min ORP Gryf i 6 trałowców. Szkolny torpedowiec ORP Mazur został zatopiony przez lotnictwo niemieckie w porcie gdyńskim.
• Brygada Pościgowa w czasie walk powietrznych nad rejonem Warszawy zestrzeliwuje 14 samolotów wroga.
• Dywizjon polskich niszczycieli (Grom, Błyskawica i Burza) przybywa do Rosyth (W.B.). Początek działań PMW na Morzu Północnym.
• Żołnierze niemieccy w 15 egzekucjach na terenie Polski zamordowali 139 Polaków.
• 2 września
  • Pod Jordanowem 10 Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej pod dowództwem płk. Maczka zniszczyła 30-50 czołgów niemieckich należących do XXII Korpusu Pancernego.
  • Wokół wojsk polskich pozostających w Borach Tucholskich zaczął się zamykać pierścień okrążenia.
  • Dowódca Armii "Kraków" gen. Szylling uzyskał zgodę Naczelnego Wodza na odwrót ze Śląska.
  • Nalot na Westerplatte dwóch dywizjonów samolotów Ju-87 Stuka. Zniszczenie Wartowni Nr 5. Dowództwo nad obroną Składnicy przejmuje kpt. Dąbrowski, który szybko reorganizuje obronę i opanowuje powstały po bombardowaniu chaos.
• 3 września
  • Zakończyła się bitwa pod Mławą.
  • Wojska niemieckie zajęły Częstochowę, Radomsko i Katowice. Gen. Rómmel, pod naciskiem całej 8. Armii Blaskowitza i części sił 10. Armii von Reichenaua sprowadził do boju wszystkie swoje odwody.
  • 7 DP. gen. Janusza Gąsiorowskiego została okrążona i zniszczona pod Janowem. Powstaje luka we froncie polskim pomiędzy armiami "Łódź" i "Kraków".
  • Luftwaffe zatopiła dwa okręty polskie - zatonął stawiacz min - ORP Gryf i kontrtorpedowiec - ORP Wicher.
  • Klęska sił lewego skrzydła armii "Pomorze" w Borach Tucholskich. Popędzane przez Guderiana wojska pancerne spotykają się z wysuniętymi oddziałami XXI Korpusu gen. von Falkenhorsta zamykając wojska polskie w "korytarzu pomorskim".
  • W Bydgoszczy doszło do walk jednostek polskich z niemieckimi dywersantami wspomaganymi przez miejscowych Niemców (m.in. członków Hitlerjugend). Część pojmanych Niemców rozstrzelano, innych wysiedlono. Propaganda niemiecka nadała tym wydarzeniom nazwę "Blutsonntag" - "krwawa niedziela". Po wkroczeniu Wehrmachtu rozpoczęły się represje na ludności polskiej za udział w "krwawej niedzieli" - egzekucje i wywózki do obozów koncentracyjnych.
  • Rozpoczęło się bombardowanie miasta Łomża, które do 7 września nękane było tylko w ten sposób.
  • Wielka Brytania, Francja, Australia, Indie, Kanada i Nowa Zelandia wypowiadają wojnę III Rzeszy.
• 4 września
  • Rozpoczęła się ewakuacja z Warszawy centralnych instytucji państwowych.
  • W Katowicach po przełamaniu 3 września obrony prowadzonej przez kompanię 3 batalionu kpt. Pawła Staszkiewicza z 201 Pułku Piechoty, kompanię kolarzy oraz ok. 100-osobowy oddział ochotników pod dowództwem powstańca śląskiego Nikodema Renca, padła ostatnia reduta - wieża spadochronowa - broniona przez śląskich harcerzy. Żołnierze Wehrmachtu zrzucili na ziemię z 50-metrowej wysokości ostatnich rannych obrońców. Katowice zajęły 239 Dywizja piechoty XIV Armii oraz 56 i 68 pułk Grenzschutzu. Po zajęciu miasta Niemcy spalili synagogę przy ul. Mickiewicza.
  • Nieskuteczny ostrzał Westerplatte z morza przez dwa okręty niemieckie: torpedowiec T-196 i trałowiec Von der Groeben.
  • 2. ppL powstrzymał całą 4. Dywizję Pancerną.
  • Kapitulacja 20. DP broniącej przez 4 dni Mławy.
  • Niemcy zajmują Grudziądz.
  • Brygada Bombowa atakuje nieprzyjacielskie wojska pancerne w rejonie Ciechanowa, Pułtuska, Wielunia, Radomska, Sieradza i Piotrkowa.
  • Marszałek Rydz-Śmigły utworzył armię "Lublin" pod dowództwem gen. Tadeusza Piskora dla osłony przepraw przez Wisłę.
  • W nocy 4/5 IX następuje ewakuacja rządu i instytucji państwowych oraz złota Banku Polskiego z Warszawy.
  • W nocy 4/5 IX Kresowa BK wycofała się spod Sieradza praktycznie bez walki, na skutek tchórzliwej postawy swego dowódcy płk. Stefana Hanki-Kuleszy (zastąpiony przez płk. Jerzego Grobickiego).
  • Naczelny Wódz odwołał przygotowane wcześniej rozkazy dla SGO "Narew" i GO "Wyszków" uderzenia na skrzydło nacierającej w kierunku Pułtuska sił 3. Armii niemieckiej.
  • Podpisano w Paryżu układ interpretacyjny do sojuszu polsko-francuskiego, zapowiadający uderzenie armii francuskiej pełnymi siłami w ciągu 15 dni.
• 5 września
  • Wykrwawiona 9. DP została ostatecznie zniszczona pod Franciszkowem.
  • Trwa ciężki bój 2. ppL o Borowską Górę z niemiecką 4. Dywizją Pancerną.
• W nocy 5/6 IX w ciągu zaledwie 36 godzin przestaje istnieć reszta 19. DP i 76. pp z 29. DP rozbite przez niemiecką 1. Dywizję Pancerną gen. Rudolfa Schmidta.
• Pierwsze natarcie niemieckiej 1. Dywizji Pancernej Schmidta zostaje odparte przez 86 pp. ppłk. Walentego Peszka pod Piotrkowem.
• Na Górnym Śląsku trwają walki organizowane przez grupki ochotników.
• Rozporządzenie naczelnego dowódcy niemieckich wojsk lądowych gen. Brauchitscha o utworzeniu na okupowanych terenach sądów wyjątkowych - Sondergerichte.
• 10. DP i 28. DP opuszczają linię Warty.
• Utworzenie Armii "Lublin".
• Prawie dwugodzinny ostrzał Westerplatte z haubic.
• 6 września
  • Wojska niemieckie zajęły Kraków.
  • W nocy 6/7 IX szef propagandy Naczelnego Dowództwa, ppłk Roman Umiastkowski wezwał przez radio wszystkich mężczyzn zdolnych do noszenia broni, aby udali się na wschód.
  • Niemiecki XVI KP opanowuje Tomaszów Mazowiecki.
  • Rozbicie grupy północnej Armii "Prusy" i przerwanie frontu.
  • Naczelny Wódz wydaje rozkaz cofnięcia obrony na tzw. "przedmoście rumuńskie".
  • Po kilku lotniczych bombardowaniach sztabu Armii "Łódź" zbiegł do Warszawy jej dowódca Juliusz Rómmel pozostawiając armię na łasce losu.
  • Wojska 14. armii niemieckiej przerwały obronę na linii Dunajca podchodząc pod Tarnów. W nocy 6/7 IX dowódca Armii "Małopolska" gen. Fabrycy wydał rozkaz odwrotu 24. DP spod Tarnowa.
  • 2 ppL broniący Borowej Góry wycofuje się pod naporem 4. Dywizji Pancernej.
  • W nocy 6/7 IX Warszawę opuszczają Rząd RP i Naczelny Wódz wraz ze sztabem oraz prezydent RP Ignacy Mościcki.
• 7 września
  • Poranne rozpoznanie walką przez niemiecką Kompanię Szturmową oraz ostrzał Westerplatte przez Schleswig-Holstein. Decyzją mjr. Sucharskiego następuje kapitulacja załogi Westerplatte.
  • Wojska niemieckie podeszły pod linie obronne otaczające Łomżę. Podczas kilku ataków przeprowadzonych tego dnia siły nieprzyjaciela straciły ponad 50% ludzi i sprzętu. Szybki ruch wojsk niemieckich został na tym odcinku zatrzymany.
  • 41. DPRez. i 33. DPRez. rozproszyły się w krzyżującym się przemarszach i boju spotkaniowym pod Ponikwią z walczącym w szyku pieszym niemieckim 1. pułkiem kawalerii.
  • Brygada Bombowa atakuje nieprzyjacielskie wojska pancerne w rejonach: Stryków, Ozorków, Maków i Różan.
  • Dywizjon polskich niszczycieli działających z baz angielskich podczas patrolowania atakuje niemiecki okręt podwodny na Atlantyku.
  • Rozpoczęła się powszechna mobilizacja w europejskiej części ZSRR trwająca do 9 IX.
• 8 września
  • Próba zdobycia Warszawy z marszu przez wojska niemieckiej 4 Dywizji Pancernej. Szturm odparto na rogatkach miasta (Ochota, ulica Grójecka i Częstochowska). Propaganda niemiecka doniosła o kłamliwym zdobyciu Warszawy.
  • Wojska niemieckie zajęły Łódź.
  • Drugi dzień obrony Łomży. Ataki Niemców skoncentrowały się na forcie nr 3 w Piątnicy. Do południa odparto 4 ataki. Popołudnie było spokojniejsze. Nocą, po przygotowaniu artyleryjskim i zadymieniu wojska niemieckie przeprawiły się przez Narew, kilka kilometrów poniżej punktu obrony w Piątnicy i zdobyły Nowogród.
  • 3. DPLeg. i 12. DP rozsypały się pod Iłżą po tym, jak wpadła na nie grupa bojowa "Ditfurth" z 3. Dywizji Lekkiej gen. Adolfa Kuntzena.
  • 36. DPRez. płk. Bolesława Ostrowskiego natknęła się na 2. Dywizję Lekką gen. Georga Stumme, po czym przestała istnieć.
  • Niemiecki XIX Korpus Pancerny natknął się pod Wizną na przygotowane fortyfikacje, które na polecenie gen. Fijałkowskiego obsadzały dwie wzmocnione kompanie kpt. Raginisa (około 800 oficerów i żołnierzy).
  • Prezydent Warszawy, Stefan Starzyński zostaje mianowany Komisarzem Cywilnym przy Dowództwie Obrony Warszawy.
  • Dowództwo francuskie zakomunikowało o przekroczeniu granicy niemieckiej. W istocie wojska francuskie posunęły się parę kilometrów do przodu i stanęły w miejscu.
  • Utworzono Armię "Warszawa" pod dow. Juliusza Rómmla, obejmującą załogę Warszawy, obrońców Modlina, GO gen. Juliusza Zulaufa, a następnie nadchodzące znad Bzury część armii "Poznań" i "Pomorze".
  • Rozstrzelanie przez Wehrmacht całego batalionu mjr. Józefa Pelca z 7. DP koło Zwolenia.
  • Ambasador Polski w Moskwie, Wacław Grzybowski zwrócił się do Mołotowa w sprawie dostaw broni dla Polski. Mołotow odmówił stwierdzając, że "sytuacja zmieniła się zasadniczo i udzielenie pomocy już nie jest możliwe".
• 9 września
  • Rozpoczęła się bitwa nad Bzurą - początek natarcia Armii "Poznań".
  • Trwa obrony przeprawy pod Łomżą. Przed południem 3 ataki na fort nr 2 w Piątnicy ze wsparciem artylerii i lotnictwa, po południu atak na fort nr 1 - wszystkie odparte.
  • Granicę polsko-słowacką przekraczają oddziały słowackie w sile 3 dywizji i legion ukraiński.
  • Podczas nieudanego natarcia na warszawską Wolę i Ochotę niemiecka 4. Dywizja Pancerna traci ponad połowę swoich maszyn.
  • Koniec powszechnej mobilizacji w europejskiej części ZSRR.
  • GO gen. Edmunda Knolla - Kownackiego z udziałem 14., 17., i 25. DP rozpoczęła natarcie na Łęczycę i Piątek.
  • 3 armia niemiecka zajmuje Wyszków.
• 10 września
  • Wojska niemieckie zajęły Poznań.
  • Pierwsza masowa egzekucja Polaków w Bydgoszczy (rozstrzelano ok. 1500 osób).
  • Forty w Piątnicy nadal bronią dostępu do przeprawy na Narwi i miasta Łomża. Rano odparto ataki na forty nr 2 i 3. Do godziny 18. wojska niemieckie absorbowały obronę fortów, po czym odstąpiły poza zasięg polskiej artylerii. Około godz. 20.30 dowódca 18. Dywizji Piechoty płk. Kossecki wydał 33. pp rozkaz do odwrotu. Załoga przyjęła rozkaz z niedowierzaniem. Polska obrona Łomży rozpoczęła odrót do miejscowości Bacze Mokre.
  • Francuski wódz naczelny gen. Maurice Gamelin doniósł Rydzowi - Śmigłemu wbrew faktom, że zaangażował w walce połowę dywizji czynnych.
  • Padły polskie schrony w okolicy Wizny.
• Terytorium Polski opuszcza ambasador ZSRR Nikołaj Szaranow.
• Utworzono Front Południowy, którego dowództwo objął generał Kazimierz Sosnowski.
• 11 września
  • Trwa ciężki bój o Ozorków, którego z największym trudem broni niemiecka 17. DP. Wejście do Bitwy nad Bzurą Grupy Operacyjnej gen. Bołtucia, odbicie Łowicza.
  • Pod Warszawę nieoczekiwanie przybywa sam Hitler.
  • Niemiecka dywizja "Kempf" w bitwie pościgowej pod Węgrowem, rozbiła polską 41. DPRez.
  • W nocy 11/12 IX szarża 11. pułku ułanów przyczynia się do odbicia Kałuszyna przez 1. DPLeg. z rąk niemieckiej 11. DP.
• 12 września
  • Pierwsze oddziały niemieckie atakują Lwów.
  • Po całej serii alarmów polskich w Paryżu i Londynie, Gamelin i Daladier spotkali się z Chamberlainem w Abbeville i uzgodnili ostatecznie wstrzymanie jakichkolwiek akcji przeciw Niemcom.
  • Utworzono GO gen. Andersa, składająca się z Nowogródzkiej i Wołyńskiej BK oraz resztek Kresowej BK.
  • Pod Birczą doszło do zażartej, ale nierozstrzygniętej walki, osamotnionej polskiej 24. DP z niemiecką 2. Dywizją Górską.
  • Gen. Reinhardtowi z najwyższym trudem udało się odeprzeć uderzenie wojsk gen. Thomméego, na Grodzisk, Pruszków i Ożarów.
• 13 września
  • Pod Annopolem i Solcem niemieckie 4. i 14. DP sforsowały Wisłę w jej środkowym biegu.
  • Gen. Wiktor Thommée obejmuje dowództwo obrony twierdzy Modlin.
  • Pod Łętownicą i Andrzejewem zostaje rozbita 18 Dywizja Piechoty z Samodzielną Grupą Operacyjną "Narew".
  • W nocy 13/14 Niemcy rozstrzelali 200 jeńców polskich z 18. DP.
• 14 września
  • Wojska niemieckie zajęły Gdynię. Rozpoczyna się pacyfikacja mieszkańców.
  • Do estońskiego portu w Tallinie wpłynął ORP "Orzeł", gdzie został internowany i rozbrojony.
  • Cały XIX Korpus Pancerny Guderiana uderzył na Brześć.
  • XXII Korpus niemiecki dotarł pod Zamość.
• 15 września
• Wojska niemieckie zajęły Przemyśl i Białystok.
• Rozpoczęła się I bitwa pod Tomaszowem Lubelskim Armii Kraków i Lublin (do 20 września).
• Wycofanie się Armii "Warszawa" ze wschodniego brzegu miasta. Niemcy zamykają pierścień wokół stolicy.
• Hitler mianuje prezesa Niemieckiej Akademii Prawa, dr Hansa Franka Szefem Administracji (Oberverwaltungschef) na okupowanych terenach polskich.
• W nocy 15/16 IX pod Janowem 11. DP rozbiła niemiecki zmotoryzowany pułk SS "Germania".
• 16 września
  • Ewakuacja wojsk polskich z twierdzy w Brześciu.
  • Ginie w walce dowódca 21. Dywizji Piechoty Górskiej gen. Józef Kustroń.
• Bateria czterech dział 100 mm zatrzymuje pod wsią Antoniew - Zdziarów natarcie 35. pułku czołgów niemieckiej 4. Dywizji Pancernej z desantem zmotoryzowanego pułku gwardii przybocznej Hitlera SS-Liebstandadrte "Adolf Hitler", niszcząc 22 czołgi niemieckie.
• Zmasowane uderzenie lotnictwa niemieckiego na armie "Poznań" i "Pomorze".
• Oddziały rozpoznawcze niemieckiej 4 armii, nacierającej z Prus Wschodnich i 14 armii - z Małopolski, nawiązują styczność w rejonie Włodawy.
• 17 września
  • 2:00 Ambasador Polski w Moskwie, Wacław Grzybowski został zbudzony i wezwany do Komisariatu Spraw Zagranicznych, by mu odczytać notę stwierdzającą, że "wojna niemiecko-polska ujawniła wewnętrzne bankructwo państwa polskiego (...) Warszawa jako stolica już nie istnieje. Rząd polski uległ rozkładowi i nie okazuje przejawów życia. Oznacza to, że państwo polskie i jego Rząd przestały faktycznie istnieć. Dlatego też straciły ważność traktaty zawarte pomiędzy Polską a ZSRR. Pozbawiona własnemu losowi i pozbawiona kierownictwa Polska stała się łatwym polem wszelkiego rodzaju niebezpiecznych i niespodziewanych akcji, mogących stać się groźbą dla ZSRR. Dlatego też Rząd Radziecki, który zajmował dotychczas neutralność, nie może w obliczu tych faktów zajmować nadal neutralnego stanowiska."
  • 4:20 oddziały KOP rozpoznały koło Podwołoczysk na Podolu pierwsze jednostki radzieckie przekraczające granicę i podjęły z nimi walkę.
  • 11:30 rozpoczęcie obrad Rządu RP w Kołomyi.
  • 16:00 szef sztabu gen. Wacław Stachiewicz wydał w imieniu Wodza Naczelnego "dyrektywę ogólną", nakazującą wycofanie wojska i sprzętu do Rumunii i na Węgry oraz unikanie walki z Armią Czerwoną poza obroną konieczną.
  • Niemcy zajmują Brześć.
  • Decydujące uderzenie niemieckie nad Bzurą, złamanie zorganizowanego oporu Wojsk Polskich w widłach Wisły i Bzury.
  • W nocy 17/18 IX terytorium Polski opuszcza Rząd udając się do Rumunii gdzie zostaje internowany.
• 18 września
  • Armia Czerwona znajduje się w Mołodecznie, Równem, Tarnopolu i Kołomyi.
  • Rozpoczęły się zażarte walki w okolicy Tomaszowa Lubelskiego.
  • Część Armii "Poznań" przebija się przez Puszczę Kampinoską do Warszawy.
  • W oficjalnym komunikacie niemiecko-radzieckim podano, że zadaniem ich wojsk jest "przywrócenie w Polsce porządku i spokoju".
• 19 września
  • Padła Kępa Oksywska.
  • Trwają ciężkie boje o Tomaszów Lubelski między wojskami niemieckimi a polskimi.
  • Rosjanie zajmują Lidę, Nowogródek, Łuck i Stanisławów.
  • Rozpoczęła się bitwa o Grodno trwająca do 21 IX
  • W Krakowie ukazuje się pierwsze tajne pismo w okupowanym mieście: "Polska żyje".
  • Triumfalne wkroczenie Hitlera do Gdańska.
• 20 września
  • Koniec bitwy nad Bzurą.
  • Kapitulacja Armii "Lublin" i "Kraków".
  • Kapitulacja Tomaszowa Lubelskiego.
  • 11., 24. i 38. DP zostały rozbite przez Niemców na przedpolach Lwowa.
  • Armia Czerwona szturmuje Grodno, Kowel i Lwów.
  • Okręt podwodny "Wilk" przebija się z Bałtyku do Wielkiej Brytanii.
• 21 września
  • Reinhard Heydrich, szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy, przekazał wszystkim dowódcom grup operacyjnych Policji Bezpieczeństwa na ziemiach polskich rozkaz o rozwiązaniu "problemu żydowskiego na okupowanych terytoriach".
  • Poddaje się obrona Grodna.
  • W Bukareszcie miał miejsce zamach na premiera Rumunii Călinescu, który przeprowadziła faszystowska Żelazna Gwardia - prawdopodobne we współpracy z Niemcami .
• 22 września
  • Polska załoga Lwowa pod dowództwem gen. bryg. Władysława Langnera, nie chcąc oddać miasta w ręce Niemców, skapitulowała przed oddziałami Armii Czerwonej. Rosjanie nie dotrzymali warunków kapitulacji i wzięli do niewoli żołnierzy polskich.
  • Rozpoczęła się II bitwa pod Tomaszowem Lubelskim Frontu Północnego (do 23 września).
  • III Rzesza i ZSRR uzgadniają przebieg tzw. linii demarkacyjnej na ziemiach polskich.
  • Oddziały Armii Czerwonej wkroczyły do opuszczonego przez Niemców Białegostoku i Brześcia.
  • Podczas oblężenia Warszawy zginął gen. płk. Werner von Fritsch, były szef OKH, jedyny generał Wehrmachtu poległy w kampanii wrześniowej.
• 23 września
  • W Wożuczynie gen. dyw. Stefan Dąb-Biernacki rozwiązał Front Północny.
  • Pod Krasnobrodem szarża 25 pułku ułanów Wielkopolskich (przeżylo 30 ułanów), uwieńczona zdobyciem miasta i wzięciem do niewoli sztabu niemieckiej 8. Dywizji Piechoty.
  • Po uszkodzeniu niemieckimi pociskami elektrownii milknie Polskie Radio Warszawa.
    
• 24 września
  • Gen. Władysław Langer spotkał się w Tarnopolu z dowódcą radzieckiego Frontu Ukraińskiego komandarmem Siemionem Timoszenką oraz z I sekretarzem KC Komunistycznej Partii USRR Nikitą Chruszczowem w celu uzgodnienia szczegółów umowy kapitulacyjnej.
    
  • W Warszawie zabrakło wody pitnej.
  • Niemcy zrzucają ulotki propagandowe nad Warszawą wzywające do poddania miasta.
• 25 września
  • Warszawa przeżyła ciężkie bombardowanie lotnicze i ostrzał artyleryjski - dzień został nazwany "lanym poniedziałkiem".
  • Lotnictwo francuskie bombarduje fabryki Zeppelina we Friedrichshafen.
  • W Berlinie Hitler wydał dekret o organizacji zarządu wojskowego na "zajętych, dawniej polskich, obszarach".
  • W Niemczech wprowadzono racje żywnościowe na chleb i mąkę.
  • Sowieci rozstrzelali żołnierzy flotylli pińskiej w Mokranach.
• 26 września
  • 17:30 w lesie pod Góreckiem Kościelnym generałowie Emil Krukowicz-Przedrzymirski i Jan Kruszewski podpisali akt kapitulacji połączonych wojsk Armii gen. Przedrzymirskiego i Grupy Operacyjnej gen. Kruszewskiego.
  • Garnizon Warszawy odpiera szturm nieprzyjaciela.
• 27 września
  • Morańce - ostatnia szarża polskiej kawalerii w kampanii wrześniowej.
  • Dowódca obrony Warszawy gen. Rómmel podjął decyzję o kapitulacji.
  • W Warszawie powstają Szare Szeregi.
  • W Berlinie Hitler przedstawił plan ataku na Francję w XI 1939r.
  • W Warszawie utworzono konspiracyjną Służbę Zwycięstwu Polski, stanowiącej zalążek Armii Krajowej, na czele z gen. Michałem Tokarzewskim.
• 28 września
  • Kapitulacja Warszawy.
  • Podpisanie w Moskwie niemiecko-radzieckiego układu granicznego.
• 29 września
  • Złożyła broń załoga twierdzy w Modlinie wobec braku zapasów żywności, amunicji i wody oraz lekarstw, a także wobec 4 tys. rannych.
• 30 września
  • Pierwsze oddziały niemieckie wkroczyły do Warszawy.
  • 60. DP "Kobryń" płk. Adama Eplera stoczyła zwycięską bitwę z Armią Czerwoną koło Parczewa.
  • Ignacy Mościcki zrzekł się ostatecznie funkcji prezydenta RP.

• 1 października
  • Zgrupowanie KOP-u zostało rozbite przez Rosjan pod Wólką Wytycką.
• 2 października
  • Kapitulacja garnizonu na Półwyspie Helskim.
• 5 października
  • Pod Kockiem Samodzielna Grupa Operacyjna Polesie pod dowództwem gen. bryg. Franciszka Kleeberga stoczyła ostatnią bitwę z Niemcami, po czym skapitulowała.
  • Broni nie złożył major Henryk Dobrzański (pseudonim Hubal). Pod koniec września zebrał oddział, który walczył przez szereg miesięcy, zapoczątkowując działania partyzanckie.
  • W Warszawie odbyła się z udziałem Adolfa Hitlera defilada wojsk niemieckich.
• 25 października
  • Koniec zarządu wojskowego na okupowanych ziemiach polskich.