Armia "Poznań"

Dowódca: generał Tadeusz Kutrzeba
Szef sztabu: płk dypl. Stanisław Lityński

Skład Armii "Poznań"

14. Dywizja Piechoty
   71. kompania czołgów rozpoznawczych (13 x TK-3 lub TKS)
25. Dywizja Piechoty
   82. kompania czołgów rozpoznawczych (13 x TK-3 lub TKS)
   Batalion Obrony Narodowej "Krotoszyn"
   Batalion Obrony Narodowej "Ostrów"
26. Dywizja Piechoty
   31. kompania czołgów rozpoznawczych (13 x TK-3 lub TKS)
   72. kompania czołgów rozpoznawczych (13 x TK-3 lub TKS)
   Batalion Obrony Narodowej "Wągrowiec"
   Batalion Obrony Narodowej "Kcynia"
   Batalion Obrony Narodowej "Żnin"

Wielkopolska Brygada Kawalerii
   71. dywizjon pancerny (8 samochodów pancernych i 13 tankietek TK-3 lub TKS)
   Batalion Obrony Narodowej "Kościan"
   Batalion Obrony Narodowej "Leszno"
   Batalion Obrony Narodowej "Rawicz"
   Batalion Obrony Narodowej "Jarocin" ("Koźmin")
   17. batalion saperów

dywizjon pociągów pancernych:
    "Śmierć", "Paderewski", "Sosnkowski", "Poznańczyk" i "Danuta"

7 pułk artylerii ciężkiej
7 dywizjon artylerii przeciwlotniczej

Brygada Obrony Narodowej "Poznań" ("Wielkopolska"):
    "Oborniki", "Szamotuły", "Opalenica", "Poznań I", "Poznań II", "Skoki"

Odwód armii:
17. Dywizja Piechoty
Podolska Brygada Kawalerii (wcześniej wołyńska)
   62. dywizjon pancerny (8 samochodów pancernych i 13 tankietek TK-3 lub TKS)

Lotnictwo - 3. pułk lotniczy:
   131. i 132. eskadra myśliwska (2 x 10 PZL P-11C)
   33. eskadra obserwacyjna (7 x RWD-14 "Czapla")
   36. eskadra obserwacyjna (7 x R-XIII "Lublin" i 2 x RWD-8)
   34. eskadra rozpoznawcza (10 x PZL P-23B "Karaś")
   11. (6.?) pluton łącznikowy
   4. kompania balonów obserwacyjnych

Sytuacja i opis zadań

Główne kierunki ataków niemieckich nie były wymierzone w Wielkopolskę, jednak badziej z powodów politycznych na tym terenie zgromadzono ponad 100'000 polskich żołnierzy. Zagrożeni odcięciem od sił głównych zaczęli wycofywać się bez walki. Po kilku dniach trwania wojny armia "Poznań" wraz z armią "Pomorze" była zmuszona do przebijania się przez siły niemieckie, które dotarły już pod Warszawę - tak doszło do bitwy nad Bzurą. W obliczu braku centralnego dowodzenia siłami polskimi bitwa ta została jednak przegrana. Nie pomogła tu determinacja i poświęcenie prostych żołnierzy ani oficerów. Resztki armii przebijały się przez Puszczę Kampinowską do Warszawy i wzięły udział w jej obronie.

Na terenie Wielkopolski wkraczające siły Wehrmahtu dokonały setek aktów ludobójstwa na cywilach oraz jeńcach wojennych.