Sytuacja polityczna w Europie przed wrześniem 1939

30 stycznia 1933 r. Adolf Hitler został Kanclerzem, w kwietniu powstało Gestapo - tajna policja polityczna zorganizowana przez H. Goringa, a w lipcu NSDAP została jedyną legalną partią w Rzeszy. Następuje okres krwawych rządów mających na celu zlikwidowanie politycznych przeciwników narodowego socjalizmu i Fuhrera. We wrześniu 1935 r. ukazują się Ustawy Norymberskie - Żydzi tracą obywatelstwo Rzeszy.

Po usunięciu niewygodnych oficerów, zamordowaniu gen. K. Schleichera (reprezentował opozycję w Wehrmachcie) rozpoczyna się budowa potęgi militarnej Niemiec. Sztab lokuje wielkie zamówienia zbrojeniowe w koncernach przemysłowych. Rozpoczyna się budowa floty wojennej i lotnictwa. Wprowadzony zostaje powszechny obowiązek służby wojskowej, a siły niemieckie rozrastają się do 36 dywizji. W polityce zagranicznej III Rzesza popiera faszyzm w Hiszpanii, podpisuje pakt z Włochami i Japonią.

7 marca 1936 r. Niemcy łamią Traktat Lokarneński i wkraczają do zdemilitaryzowanej Nadrenii. 11 marca 1938 r. następuje przyłączenie (Anschluss) Austrii do III Rzeszy. 29 września podpisany w Monachium układ pomiędzy Anglią, Francją a Niemcami i Włochami uznaje włączenie Sudetów do III Rzeszy. 1 października Niemcy zajmują Sudety. 15 marca 1939 r. wojska niemieckie wkraczają do Pragi, powstaje Protektorat Czech i Moraw oraz pseudoniepodległa Słowacja. 23 marca Niemcy wymuszają na rządzie litewskim oddanie Kłajpedy.
Od północy, zachodu i południa zaczynają się zaciskać wokół Polski hitlerowskie kleszcze. Analizując ekspansję hitlerowskich Niemiec w latach 1936-1939 należy stwierdzić, że żadne z państw zachodnich nie przejawiło zdecydowanej woli przeciwstawienia się Hitlerowi.

W ultimatum z 21 marca 1939 r. wystosowanym do rządu polskiego - Niemcy zażądały włączenia Gdańska do Rzeszy, plebiscytu na Pomorzu, demilitaryzacji półwyspu Hel oraz swobodnego tranzytu przez polskie terytorium do Prus Wschodnich. 5 maja 1939 r. J. Beck, minister spraw zagranicznych, w wystąpieniu sejmowym ujawnił żądania niemieckie i oświadczył, że Polska od Bałtyku odepchnąć się nie da. Polska była pierwszym państwem, które powiedziało Hitlerowi NIE! Rzeczpospolita Polska od 1921 r. związana była z Francją sojuszem zaczepno-odpornym. Rząd Wielkiej Brytanii 31 marca 1939 r. udzielił Polsce gwarancji, do których 13 kwietnia ponownie dołączyła Francja.

W 1938 r. Hitler wydał rozkaz opracowania planu agresji na Polskę ("Fall Weiss"). 28 kwietnia 1939 r. Niemcy jednostronnie unieważnili deklarację o nieagresji podpisaną z Polską w 1934 roku. 23 sierpnia 1939 r. Związek Radziecki podpisał pakt o nieagresji z Niemcami, tzw. pakt Ribbentrop-Mołotow, wraz z tajnym protokołem określającym strefy wpływów obu tych państw w Europie.
25 sierpnia 1939 r. w Londynie został podpisany pomiędzy Polską i Wielką Brytanią pakt wzajemnej pomocy. Zobowiązywał on partnerów do udzielania pomocy na wypadek bezpośredniej lub pośredniej agresji.

Terytorium Polski w 1939 r. obejmowało 389 tysięcy km kw. Długość granic lądowych wy-osiła 5,4 tysiąca km i 140 km granic morskich, w tym granice z Niemcami wynosiły 2 tysiące km a ze ZSRR 1,5 tysiąca km. Poza łańcuchem Karpat na południu i pasem bagien Prypeci na wschodzie granice były pozbawione zupełnie naturalnych przeszkód i bardzo trudne do obrony.

Ludność Polski liczyła około 35 milionów w tym około 30 procent mniejszości narodowych - Ukraińców, Żydów, Rusinów, Białorusinów i Niemców.