Karabinek 7,92 mm wz. 91/98/23 i wz. 91/98/25 "Mosin"

Po zakończeniu I wojny światowej Polacy dysponowali różnorodną zbieraniną karabinów wszystkich armii. Posiadali około 24 typy karabinów i około 22 typy karabinków, m.in. francuskie Lebele wz. 1886 i Barthiery, niemieckie Mausery wz. 1898, rosyjskie Mosiny wz. 1891, autro-węgierskie karabiny Mannlichera wz. 1895 i Werndla wz. 1873, amerykańskie Winchestery wz. 1895 oraz japońskie Arisaka wz. 1905.

W latach 1923-27 w Centralnej Składnicy Broni nr 1 w Warszawie oraz w Fabryce Maszyn "Arma" we Lwowie przerobiono część karabinów rosyjskich "Mosin" o kalibrze 7,62mm (nabój 7,62mm x 54R), tak aby można do nich używać amunicji do Mausera kalibru 7,92mm (nabój 7,92mm x 57 Mauser). Karabiny te pochodziły z fabryk w Iłżewsku, Tule, Sestorecku oraz w USA z wytwórni Remingtona, a także z Wielkiej Brytanii.

Przekształcono broń także na karabinek skracając lufę o 20cm, skróceniu uległo również łoże oraz nakładka i mocujace je śruby. Zużyte lufy wymieniano na nowe produkowane w Zbrojowni nr 2 w Warszawie. Przerobiono elementy zamka i celownik, rozdzielacz naboi oraz wyrzutnik, a także pudełko magazynka. Przeróbkom poddano elementy mocowania bagnetu i dostosowano je do broni polskiej wz. 22 lub wz. 27 lub niemieckiej wz. 1898/05.

Karabinki "Mosin" początkowo znalazły się na uzbrojeniu kawalerii, artylerii konnej i żandarmerii oraz w 80 pp z 20 DP. Od 1929 roku były na wyposażeniu straży granicznej i policji (w 1938 roku było to 7385 sztuk). Następnie od roku 1930 broń tę wycofywano i przekazano niektórym Batalionom Obrony Narodowej. W 1934 roku na stanie pozostawało 74000 egzemplarzy. "Plan mobilizacyjny W" zakładał wyposażenie w karabinki niektórych oddziałów taborowych i sanitarnych w Warszawie.

Niektóre odmiany karabinu "Mosin" były produkowane jeszcze przez długie lata po II wojnie światowej, np. w Chinach do roku 1960, na Węgrzech i w Korei do lat 50-tych. Niektóre z nich były jeszcze używane w pierwszych latach wojny w Wietnamie.

Dane techniczne