Rkm 7,92mm wz. 28 "Browning"

W początkowym okresie I wojny światowej okazało się, że powszechnie stosowane ciężkie karabiny maszynowe bardzo dobrze spisują się w działaniach obronnych, ale są zbyt ciężkie w ataku. Wprowadzono wtedy do uzbrojenia ręczne karabiny maszynowe Lewis wz. 1914, czy też Chauchat wz. 1915. Przstosowywano także niektóre modele ciężkich karabinów maszynowych, które określano mianem lekkich karabinów maszynowych, jak Schwarzlose 08/15 (MG 08/15) lub Bergmann 02/15.

John Moses Browning rozpoczął projektowanie karabinu Browning Automatic Rifle (w skrócie BAR) w 1916 roku, a do lutego 1919 roku wyprodukowano już ponad 50'000 rkm-ów w fabrykach Winchester, Colt i Martin Rockwell. Broń była wzorowana na wcześniejszych konstrukcjach ckm, m.in. na modelu 12,7mm M2 Browning. W 1920 roku belgijska Fabrique Nationale d' Armes de Guerre z Liege kupiła licencję i rozpoczeła produkcję rkm-ów oznaczonych jako Fusil Mitrailleur Leger 1924 (FML) o kalibrze 7,65mm.

Rkm jest bronią samoczynną - działa na zasadzie częściowego wykorzystania energii gazów prochowych do przeładowania naboju. Dzięki temu może strzelać zarówno ogniem pojedyńczym jak i ciągłym. Magazynek pudełkowy mieści 20 nabojów.

W Polsce w lutym 1925 roku przeprowadzono konkurs, którego celem miało być wyłonienie najlepszego rkm-u dla Wojska Polskiego. Do rywalizacji staneły rkm-y francuskie Hotchkiss, Lewis i Chatellerault, brytyjskie Farquhar, Vickers - Berthier i czeski Praha. Dodatkowo zaprezentowano włoski rkm ALA i szwajcarski Furrer. Wybór padł na rkm Browninga, ale z powodów finansowych opóźniono jego zakup do 1926 roku i pierwszą dostawę 10'000 szt. zamówiono na wrzesień 1929 roku.
Belgijski model FML 1924 miał przejść liczne modyfikacje wprowadzone przez stronę polską. Uzyskana w ten sposób wersja była później produkowana przez Belgów pod oznaczeniem FML 1930. Polskie poprawki zakładały m.in. przystosowanie do amunicji 7,92mm Mauser, przedłużenie lufy do 611mm, przesunięcie punktu mocowania dwójnoga, modyfikację celownika i kształtu kolby.
Belgowie spóźnili się z dostawą rkm-ów i w efekcie kupiono tylko 8500 egzemplarzy. Polacy kupili również licencję na produkcję rkm-u oraz niezbędną do niej dokumentację techniczną. Polski rkm produkowany w Państwowej Fabryce Karabinów od 1929 roku nosił oznaczenie rkm Browning wz. 1928.

W okresie międzywojennym wprowadzano w broni liczne modyfikacje i ulepszenia, m.in. przystosowano rkm do obrony przeciwlotniczej, do mocowania na tankietkach, samochodach oraz przyczepkach motocykli "Sokół". Do wybuchu II wojny światowej wyprodukowano na potrzeby wojska zaledwie 10700 sztuk oraz około 1900 sztuk na eksport. Tak mała produkcja była spowodowana niskim budżetem wojska, gdyż fabryka miał kilkukrotnie wyższe moce produkcyjne.

Rkm-y miały dobrą opinię użytkowników, były niezawodne i celne. Rozłożenie broni do czyszczenia zajmowało bardzo mało czasu - około 55 sekund. Drobne wady usuwano w procesie produkcyjnym. Jedynym mankamentem było szybkie przegrzewanie się lufy - niestety do wybuchu wojny nie opracowano mechanizmu szybkiej jej wymiany. Rkm-y nie były też tanie w produkcji.

Na początku w rkm-y uzbrojono wojska KOP w 1930 roku. Następnie przyszła kolej na piechotę i kawalerię. Pewną ilość rkm-ów posiadały jednostki pancerne i inne mniejsze formacje. Do 1938 roku Wojsko Polskie posiadało 19'971 sztuk tej broni. Po klęsce wrześniowej Niemcy przejęli ich produkcję, a zdobyczne egzemplarze wcielili do swojego uzbrojenia jako IMG 25(p). Duża ilość znalazła się również w rękach partyzantów.

Dane techniczne

Galeria