Czołg lekki Hotchkiss H-35

Konstrukcja

Na początku lat 30-tych we Francji ogłoszono konkurs na projekt lekkiego czołgu wsparcia piechoty, który mógłby zastąpić FT-17. Chociaż wybrano konkurencyjną konstrukcję firmy Renault R-35, to zbudowany Hotchkiss H-35 posiadał pewne zalety, które postanowiono rozwinąć.

Czołg był dwuosobowy i miał posiadać jako uzbrojenie jedynie karabin maszynowy. Wóz nie posiadał wieży, a pancerz w najgrubszym miejscu miał 34mm. Napęd stanowił silnik o mocy 75KM. W ramach poprawek zmieniono kształt kadłuba oraz dodano wieżę niemal identyczną jak w R-35. Dzięki temu możliwe było uzbrojenie czołgu w armatę Puteaux SA wz. 1918 37mm oraz karabin maszynowy 7,5mm. Zmodyfikowana skrzynia biegów umożliwiła osiągnięcie szybkości 35km/h, czyli znacznie większej niż R-35.

Prototyp czołgu H-35 - bez wieży.

Produkcja i użycie we Francji

Mimo tych zmian piechota odrzuciła ten model z uwagi na zbyt słabe opancerzenie. Zgodnie z francuską doktryną wojenną czołg miał być wsparciem dla piechoty lub dla kawalerii. Postanowiono wyposażyć w H-35 oddziały francuskiej kawalerii - czyli lekkich dywizji zmotoryzowanych.

Produkcja rozpoczeła się w 1936 roku, lecz okazało się, że zstosowany silnik jest zbyt słaby. Wprowadzono inny, o mocy 120KM. Czołgi z tym silnikiem nosiły oznaczenie H-39 i miały podniesioną tylną płytę pancerza, która była prawie pozioma. Do momentu rozpoczecia walk z Niemcami w 1940 roku wyprodukowano łącznie około 1100 czołgów H35 i H-39. Czołg - podobniejak inne uzbrojone w armatę Puteaux SA wz. 1918 37mm - nie był w stanie poważnie zagrozić niemieckim pojazdom pancernym. Dodatkowo taktyka polegająca na rozdzieleniu czołgów pomiędzy wiele małych oddziałów uniemożliwiała osiągnięcie lokalnej przewagi w sprzęcie pancernym. Przejęte we Francji czołgi Niemcy używali pod oznaczeniem PzKpfw 35H 734(f) i PzKpfw 39H 735(f). Wiele czołgów zostało przerobionych na niszczyciele czołgów. Ostatnie Hotchkissy służyły do 1956 roku w armii izraelskiej.

Użycie w Polsce

Polska kupiła 3 egzemplarze H-35 w 1939 roku w celach doświadczalnych. Dotarły do kraju razem z transportem R-35. Po rozpoczęciu działań wojennych wraz z trzema R-35 uformowano z nich półkompanię, która brała udział w walkach grupy "Dubno". Wszystkie czołgi zostały zniszczone w walkach.

Dane techniczne czołgu H-35

Galeria