Czołg lekki T-26

Opis

W latach 1930-31 sowieci kupili 15 brytyjskich czołgów 6-tonowych Vickers-Armstrong Mk E model A. Jeszcze w 1931 roku został zatwierdzony jako czołg do współdziałania z piechotą i oznaczony symbolem T-26. Przystapiono także do samodzielnej masowej produkcji - głównie z zakładach im. Woroszyłowa w Leningradzie. Do 1941 roku wyprodukowała ona 11'218 T-26.

Pierwotna wersja była kopią czołgu brytyjskiego. Była wyposażona w dwie wieże uzbrojone w km-y DT kal. 7,62 mm. W kolejnych latach czołg był wiele razy modernizowany ale nie zmieniano jego oznaczenia. Opanceżenie dochodziło do 155 mm, a waga bojowa to 8 ton.

Od 1932 roku część czołgów wyposażano w armatę 37mm, pozostawiając w drugiej wieży km.

Napęd stanowił silnik gaźnikowy, czterocylindrowy chłodzony powietrzem, który był niskojakościową kopią brytyjskiego silnika Armstrong-Siddley.

Od 1933 roku była produkowana wersja jednowieżowa. Uzbrojeniem było działo 20K 45 mm oraz km DT 7,62 mm. Masa czołgu osiągnęła 9,4 tony. Część czołgów wyposażono w radiostację 71-TK-1 oraz antenę poręczową.

Od 1936 roku montowano podstawę pod km przeciwlotniczy (P-40, a od 1938 P40-UM). W 1937 roku dodano dwa reflektory do prowadzenia ognia w nocy.

Od 1938 roku wprowadzono wieżę stożkową i wzmocniono odporność na ostrzał jarzma lufy armaty. Wprowadzono modyfikacje w systemie celowniczym oraz zwiększono moc silnika i pojemność zbiorników paliwa. Masa wzrosła do 10,28 tony.

W 1939 roku przerowadzono ostatnią większą modernizację wzmacniając zawieszenie, wymieniając stalowe zbiorniki paliwa na bakelitowe oraz wzmacniając opancerzenie. Masa czołgu wynosiła 12 ton.

Podwozie T-26 służyło do budowy m.in. czołgów miotaczy ognia, dział samobieżnych, czołgów wsparcia z wieża z T-28 i armatą 76,2 mm, czołgów saperskich i dowodzenia artylerią oraz ciągników.

Użycie bojowe

Czołgi T-26 zostały użyte bojowo po raz pierwszy w wojnie domowej w Hiszpanii w październiku 1936 roku. Rząd republikański kupił od ZSRR 297 sztuki T-26 w wersji jednowieżowej, ale oficerami dowodzącymi formacjami byli rosjanie. Sowieci sami pierwszy raz użyli T-26 w wojnie japońskiej w 1938 roku. W wojnie z Polską w 1939 roku ZSRR wystawiło 878 czołgów w pasie Fronyu Białoruskiego oraz 797 w ramach Frontu Ukraińskiego. W walkach zostało zniszczonych tylko 15 sztuk, ale 302 uległy samoistnym awariom.

W wojnie z Finlandią w ciągu 3,5 miesiąca walk Sowieci stracili ponad 1000 T-26.

W 1941 roku ZSRR dysponował 9665 egzemplarzami T-26 w różnych wersjach. Był to najliczniejszy model czołgu w Armii Czerwonej i był porównywalny do podstawowych czołgów niemieckich PzKpfw. II.

T-26 były używane jeszcze do 1943-44 roku. Ostatnie walczyły w 1945 roku w Mandżurii. Najdłużej służyły zdobyczne T-26 w Finlandii, bo do lat 60-tych.

Dane techniczne  

Galeria

29 brygada podczas defilady w Brześciu nad Bugiem we wrześniu 1939 roku.