Armia "Karpaty" ("Małopolska")

Dowódca: generał Kazimierz Fabrycy
Szef sztabu: płk dypl. Witold Morawski

Skład Armii "Karpaty"

Odcinek "Słowacja"
2. Brygada Piechoty Górskiej:
   1. nowosądecki pułk strzelców podhalańskich
   samodzielny batalion KOP "Żytyń"
   1. pułk piechoty KOP "Karpaty" (dwubatalionowy)
   bataliony ON "Limanowa", "Nowy Sącz", "Gorlice"
   153. bateria artylerii górskiej
   51. i 52. pluton artylerii pozycyjnej
3. Brygada Piechoty Górskiej:
   2. pułk piechoty KOP "Karpaty" (dwubatalionowy)
   bataliony ON "Jasło", "Krosno", "Brzozów", "Jarosław", "Sanok", "Rzeszów", "Przemyśl"
Grupa Operacyjna "Jasło" (odwód) - batalion ON "Sambor"

Odcinek "Węgry"
1 pułk piechoty "Karpaty" (2 bataliony)
Karpacka Półbrygada Obrony Narodowej:
   bataliony ON "Stryj", "Stanisławów", "Huculski I", "Huculski II"
batalion Obrony Narodowej "Turka"
216 pułk piechoty

Artyleria przeciwlotnicza
11. bateria dział plot 40mm (z 11 Karpackiej Dywizji Piechoty)
22. bateria dział plot 40mm (z 22 Dywizji Piechoty Górskiej)
205., 213...220., 504. pluton dział plot 40mm
dwa plutony dział plot 40mm (lotnicze)
trzy plutony dział plot 40mm (fabryczne)
bateria dział plot 75mm (fabryczna - Stalowa Wola)

Saperzy
1. kompania z 22 batalionu saperów
1. kompania z 11 batalionu saperów
124. kompania saperów rez.
125. kompania saperów rez.

Lotnictwo:
31. eskadra rozpoznawcza (9 x PZL-P23B "Karaś")
56. eskadra obserwacyjna (7 x R-XIIID "Lublin")
5. pluton samolotów łącznikowych (3 x RWD-8)

Siły przydzielone 3 września
11. Karpacka Dywizja Piechoty (w niepełnym składzie, początkowo skierowana do armii "Kraków", której częściowo podlegała)
24. Dywizja Piechoty (z Odwodu "Kutno")

Siły przydzielone 5 września
12. Dywizja Piechoty (część transportów)
36. Dywizja Piechoty Rez. (z armii "Prusy")

Sytuacja i opis zadań

Wzrost niemieckiej aktywności w Słowacji sprawił, że wzrosło prawdopodobieństwo ataku z południa. Stało się koniecznym utworzenie nowej armii, która osłaniałaby ten kierunek. 11 lipca 1939 roku zapadła decyzja o utworzeniu armii "Karpaty".

Sztab ulokował się w Rzeszowie, a eskadry lotnicze w rejonie Kolbuszowej na lotniskach polowych. Większość sił armii stanowiły jednostki nieregularne - bataliony Obrony Narodowej. Były bardzo słabo uzbrojone w broń maszynową i moździerze, a dział przeciwpancernych i artylerii wogóle nie posiadały.

Armia "Karpaty" miała bronić odcinka o długości 350 km, w tym około 150 km granicy ze Słowacją. Głównymi zadaniami była osłona Centralnego Okręgu Przemysłowego oraz skrzydła i tyłów armii "Kraków". Obrona miała polegać na wykorzystaniu fortyfikacji, naturalnych przeszkód terenowych i niszczeń. Największymi przeszkodami nie były góry lecz rzeki Dunajec i San, jednak z powodu suszy w 1939 roku okazało się, że nie są one żadną przeszkodą. Z powodu małej liczebności armii nie zdołano ukończyć umocnień polowych, a na fortyfikacje stałe zabrakło funduszy. Niski stan osobowy armii spowodował, że niektóre doliny musiały być bronione przez pojedyncze kompanie.

Armia "Karpaty" od samego początku działań ściśle współpracowała z armią "Kraków". 6 września obie armie zostały przemianowane na jedną armię "Małopolska". Od 11 września armia walczyła w ramach Frontu Południowego pod dowództwem generała Kazimierza Sosnkowskiego.

Niekorzystny rozwój wypadków i przytłaczająca przewaga nieprzyjaciela postawiły przed armią "Karpaty" nowy cel - utrzymanie dostępu do granicy rumuńskiej. W trudnych walkach, bez odpowiedniego sprzętu i zaplecza, armia "Karpaty" wypełniała swoje zadania aż do 22 września. Do największych bitew stoczonych przez jednostki tej armii należą m.in. walki o Wietrznicę, Nowy Sącz, Gorlice, Jasło, Przemyśl, Jarosław, Rzęsnę Ruską, Lwów i Stary Sambor.